Theo kết luận của TTCP, toàn bộ quỹ đất trong KĐTM Thủ Thiêm là 221,68 ha được tạo ra bằng nguồn vốn ngân sách nhà nước, nhưng UBND Thành phố đã sử dụng chủ yếu để thanh toán đối ứng cho các dự án BT được chỉ định nhà đầu tư, nhất là các dự án đầu tư hạ tầng kỹ thuật phục vụ cho chính KĐTM Thủ Thiêm, không thông qua hình thức đấu thầu dự án hoặc giao đất có thu tiền sử dụng đất không qua đấu giá quyền sử dụng đất là vi phạm các quy định về đấu thầu và quản lý sử dụng đất đai.
Trong quỹ đất này, có nhiều dự án đã được UBND TP.HCM chỉ định giao cho Đại Quang Minh làm chủ đầu tư.
Tại dự án BT 04 tuyến đường chính, theo TTCP, UBND Thành phố chấp thuận chủ trương chỉ định giao cho Công ty cổ phần Đại Quang Minh là Nhà đầu tư Dự án BT khi chưa yêu cầu Nhà đầu tư lập hồ sơ đề xuất và đánh giá các tiêu chuẩn về kinh nghiệm (thiết kế, xây dựng, vận hành, quản lý dự án), chưa đánh giá năng lực tài chính của nhà đầu tư (vốn chủ sở hữu, khả năng huy động vốn, năng lực quản lý kinh doanh), không đăng trên Báo Đấu thầu 03 số liên tiếp… là chưa thực hiện đúng quy định về đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư.
Sơ đồ 4 tuyến đường tại KĐTM Thủ Thiêm
UBND Thành phố đã phê duyệt dự án, phê duyệt tổng mức đầu tư là 12.182.175 triệu đồng cho dự án 04 tuyến đường chính trong KĐTM Thủ Thiêm khi chưa làm rõ ý kiến của các sở, ngành liên quan là không đúng quy định; qua thanh tra phát hiện một số khoản phê duyệt không đúng quy định với tổng giá trị 1.519.731 triệu đồng.
Theo TTCP, Đại Quang Minh đang hạch toán chi phí, trong đó có 25.422 triệu đồng không đủ điều kiện để quyết toán trong chi phí cho Dự án.
Việc UBND TP.HCM chấp thuận bổ sung 02 dự án vào hợp đồng BT 04 tuyến đường chính, là dự án Quảng trường trung tâm, công viên bờ sông và Khu lâm viên sinh thái vùng châu thổ phía Nam (trong đó có mục kè bở dọc sông Sài Gòn đoạn qua KĐTM Thủ Thiêm); đồng thời giao và phê duyệt tiền sử dụng đất 07 lô đất và ký hợp đồng BT bổ sung gia trị 1.999.760 triệu đồng khi chưa có dự án được phê duyệt là không đúng quy định về quản lý đầu tư (hiện nay, theo báo cáo của UBND Thành phố, đã hủy bỏ chủ trương giao 07 lô đất trên và sẽ thực hiện tổ chức bán đấu giá quyền sử dụng đất theo quy định).
Quá trình đầu tư, xây dựng: Đại Quang Minh không thực hiện thông báo ngày khởi công tới cơ quan cấp phép xây dựng, tiến hành thi công công trình khi chưa có giấy phép xây dựng tại nhiều hạng mục công trình; hầu hết các dự án thành phần chưa thực hiện đúng tiến độ được duyệt… nhưng các cơ quan chức năng của Thành phố chưa kiểm tra, xử lý kịp thời.
Không báo cáo Thủ tướng về Dự án BT cầu Thủ Thiêm 2
Ngoài ra, Thành phố còn lựa chọn Đại Quang Minh là Nhà đầu tư khi chưa có báo cáo nghiên cứu khả thi được duyệt, chưa xem xét kỹ đến các điều kiện về năng lực, kinh nghiệm.
Vị trí cầu Thủ Thiêm 2 nối với Quận 1
Tổng mức đầu tư UBND Thành phố phê duyệt là 4.260.116 triệu đồng. Qua thanh tra, TTCP cũng phát hiện một số chi phí không đúng quy định với tổng giá trị 252.891,830 triệu đồng.
Kiến nghị thu hồi về ngân sách hơn 1.800 tỷ đồng
Theo kết luận của TTCP, TP.HCM đã sử dụng quỹ đất sạch trong KĐTM Thủ Thiêm để cân đối, thanh toán cho dự án 04 tuyến đường chính, cầu Thủ Thiêm 2 mà không qua đấu giá quyền sử dụng đất hoặc tổ chức đấu thầu là không đúng quy định của Luật Đất đai và Luật đấu thầu.
Trong đó, tính tiền sử dụng đất đối ứng để thanh toán cho các dự án BT nêu trên bằng chi phí đầu tư bình quân 26 triệu đồng/m2 là không đầy đủ, thiếu chính xác và không đúng quy định, cần phải xem xét, xác định lại để truy thu, tránh thiệt hại cho nhà nước.
UBND Thành phố chấp thuận ký và thanh lý Hợp đồng số 09/HĐ-BQL-KH ngày 28/12/2011 (giao đất có thu tiền sử dụng đất), sau đó, chỉ định nhà đầu tư dự án BT 04 tuyến đường chính, cho phép sử dụng giá trị tiền sử dụng đất trên để thanh toán đối ứng là không đúng quy định; theo đó, phê duyệt lại giá trị quyền sử dụng đất khu II làm giảm so với giá trị đã được xác định, phê duyệt tại Hợp đồng số 09/HĐ-BQL-KH 2.479.181 triệu đồng là thiếu cơ sở pháp lý.
Ngoài ra, việc ký hợp đồng BT của TP.HCM với Đại Quang Minh, trong đó xác định giá trị quyền sử dụng đất các khu đất đối ứng để thanh toán Hợp đồng BT là 12.490.687 triệu đồng khi chưa có chứng thư thẩm định giá, chưa có quyết định phê duyệt giá trị quyền sử dụng đất của UBND Thành phố là không đúng quy định của Luật Giá năm 2012 và Luật Đất đai năm 2013. Dẫn đến, chênh lệch giảm tiền sử dụng đất 3.901 tỷ đồng so với giá trị đã được UBND Thành phố thẩm định, phê duyệt trước đó, nguy cơ thiệt hại ngân sách Nhà nước.
Mặc dù, việc xác định giá trị quyền sử dụng đất để thanh toán đối ứng cho dự án BT 04 tuyến đường chính chưa đúng quy định, nhưng UBND Thành phố đã tính tiền sử dụng đất nhà đầu tư phải nộp là 4.225.530 triệu đồng, đã nộp 2.376.000 triệu đồng, số còn lại đến nay chưa nộp là 1.800.529 triệu đồng, cần xem xét tính lãi chậm trả và thu hồi về ngân sách nhà nước theo quy định.
Vì thế, TTCP kiến nghị UBND Thành phố thu hồi về ngân sách nhà nước khoản tiền sử dụng đất dự kiến thanh toán cho các dự án BT bổ sung đối với Công ty Đại Quang Minh là 1.800.529 triệu đồng và lãi suất chậm nộp từ khi phát sinh đến nay.
UBND Thành phố cần xem xét và kiến nghị với cơ quan nhà nước có thẩm quyền xử lý đối với khoản thuế VAT trong các hợp đồng BT như tại dự án BT 04 tuyến đường chính…
Trong quá trình Kiểm toán, đề nghị xem xét, sử dụng các kết quả qua thanh tra đã phát hiện như: khoản chênh lệch giảm giữa các quyết định phê duyệt giá trị quyền sử dụng đất để thanh toán cho dự án BT 04 tuyến đường chính thiếu căn cứ và chưa đúng quy định 3.901.705 triệu đồng; Loại khỏi chi phí khi quyết toán Dự án 04 tuyến đường chính 25.422 triệu đồng là khoản chi phí không đủ điều kiện quyết toán vào dự án…
Theo Trí thức trẻ